Dokonywanie i usuwanie wpisów
Jednym ze sposobów dyscyplinowania dłużników nie dokonujących płatności czynszowych jest możliwość wpisania dłużnika do biura informacji gospodarczej, potocznie nazywanych rejestrem dłużników. W Polsce na rynku krajowym istnieje kilka biur informacji gospodarczej, np. Krajowy Rejestr Długów – Biuro Informacji Gospodarczej[1], BIG – InfoMonitor[2]. Działalność tych biur jest regulowana przez ustawę z dnia 9 kwietnia 2010 r. o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych[3]. Przedmiotem działalności gospodarczej biura jest pośrednictwo w udostępnianiu informacji gospodarczych, polegające na przyjmowaniu informacji gospodarczych od wierzycieli, przechowywaniu i ujawnianiu tych informacji(art. 7 ust. 1 u.u.i.g.).
Informacje te są dostępne np. dla banków, sieci telefonii komórkowych, dostawców internetu, firm pożyczkowych, sieci sprzedaży ratalnych itp. Wpisanie dłużnika spółdzielni do biura informacji gospodarczej sprawia, że podmioty te mogą zapoznać się z zadłużeniem takiej osoby i wówczas odmówić mu np. podpisania umowy kredytu, pożyczki, umowy na telefon komórkowy itp. Przyczynia się to w efekcie do utrudnienia dłużnikowi spółdzielni normalnego funkcjonowania w społeczeństwie i korzystania z usług niezbędnych do codziennego funkcjonowania. Wpisy do biura informacji gospodarczej są szczególnie skuteczne wobec tych dłużników spółdzielni, którzy permanentnie opóźniają się z płatnościami do spółdzielni lub mają niewielkie zadłużenia lub uczynili sobie ze spółdzielni darmową okresową „pożyczalnię” pieniędzy. Rejestry dłużników raczej nie odniosą skutku wobec tych dłużników spółdzielni, którzy popadli w bankrutctwo i mają spiralę długów nie tylko wobec spółdzielni. Osoby te najczęściej przechodzą do szarej strefy i różnego rodzaju usługi jak np. telefon komórkowy rejestrują na inne osoby. Takim dłużnikom nie zależy więc na posiadaniu wiarygodności płatniczej, ponieważ oni już ją utracili.
Zgodnie z art. 1 ust. 1 tejże ustawy, określa ona zasady udostępniania informacji gospodarczych dotyczących wiarygodności płatniczej.
Przez informacje gospodarcze rozumie się dane dotyczące m.in.: 1) osoby fizycznej w zakresie: a) imion i nazwiska, b) adresu miejsca zamieszkania lub adresu do doręczeń, c) numeru PESEL lub innego numeru potwierdzającego tożsamość, d) serii i numeru dowodu osobistego lub innego dokumentu potwierdzającego tożsamość, 2) zobowiązania pieniężnego w zakresie: a) tytułu prawnego, b) kwoty i waluty, c) kwoty zaległości, d) daty powstania zaległości, e) informacji o postępowaniach dotyczących zobowiązania, f) informacji o kwestionowaniu przez dłużnika istnienia całości lub części zobowiązania, g) daty wysłania listem poleconym albo doręczenia dłużnikowi do rąk własnych wezwania do zapłaty, zawierającego ostrzeżenie o zamiarze przekazania danych do biura informacji gospodarczej, z podaniem firmy i adresu siedziby tego biura, h) informacji o zbyciu wierzytelności(art. 2 ust. 1 u.u.i.g.).
Dokonywanie wpisów regulowane jest przez powyższą ustawę i obostrzone ustawowymi wymogami. Także biura informacji gospodarczej mają swoje wewnętrzne regulacje z którymi należy się zapoznać przed rozpoczęciem dokonywania wpisów.
Dłużnikiem w rozumieniu ustawy jest osoba fizyczna, w tym osoba fizyczna wykonującą działalność gospodarczą, osoba prawna lub jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, zobowiązana względem wierzyciela w związku z wykonywaną działalnością gospodarczą lub stosunkiem prawnym(art. 2 ust. 2 pkt 1 u.u.i.g.). Zobowiązanie dłużnika spółdzielni wobec niej wynika ze stosunku prawnego jakim jest np. spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu lub prawo odrębnej własności lokalu.
Dłużnikiem niebędącym konsumentem jest:
a) osoba fizyczna wykonującą działalność gospodarczą zobowiązaną względem wierzyciela w związku z wykonywaną działalnością gospodarczą,
b) osoba prawna lub jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej zobowiązaną względem wierzyciela w związku z wykonywaną działalnością gospodarczą lub stosunkiem prawnym.
Dłużnikiem będącym konsumentem jest to osoba fizyczna, o której mowa w art. 221 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz.U. z 2014 r. poz. 121 i 827 oraz z 2015 r. poz. 4), osoba zobowiązana do świadczeń alimentacyjnych, o której mowa w art. 2 pkt 3 ustawy z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (Dz.U. z 2012 r. poz. 1228, z późn. zm.2)), rodzic zobowiązany do ponoszenia opłaty za pobyt dziecka w rodzinie zastępczej, rodzinnym domu dziecka, placówce opiekuńczo-wychowawczej, regionalnej placówce opiekuńczo-terapeutycznej lub interwencyjnym ośrodku preadopcyjnym w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz.U. z 2015 r. poz. 332), a także zobowiązanego do uiszczenia grzywny, również orzeczonej jako kara zastępcza, nawiązki na rzecz Skarbu Państwa, kwoty pieniężnej stanowiącej przedmiot przepadku, kosztów sądowych lub pieniężnej kary porządkowej na podstawie prawomocnego orzeczenia sądowego wydanego w sprawie o przestępstwo lub wykroczenie.
Przez wierzyciela rozumie się osobę fizyczną, której wierzytelność została stwierdzona tytułem wykonawczym, osobę fizyczną wykonującą działalność gospodarczą, osobę prawną(w tym spółdzielnie – dop. D.K.) lub jednostkę organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, której w związku z wykonywaną działalnością gospodarczą lub stosunkiem prawnym przysługuje wierzytelność, organ właściwy wierzyciela w rozumieniu art. 2 pkt 10 ustawy z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów, właściwą jednostkę organizacyjną wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej oraz właściwy według przepisów ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny wykonawczy(Dz. U. Nr 90, poz. 557, z późn. zm.3), zwanej dalej "Kodeksem karnym wykonawczym", sąd w postępowaniu dotyczącym wykonania prawomocnego wyroku skazującego za przestępstwo lub wykroczenie, wyroku warunkowo umarzającego postępowanie, postanowienia o kosztach sądowych albo postanowienia o nałożeniu pieniężnej kary porządkowej(art. 2 ust. 2 pkt 4 u.u.i.g.).
Wierzyciel(spółdzielnia) może przekazywać do biura informacje gospodarcze w celu ich ujawnienia, jeżeli zawarł z biurem umowę o udostępnianie informacji gospodarczych. Umowę sporządza się na piśmie pod rygorem nieważności.
Wierzyciel(spółdzielnia) może przekazać do biura informacje gospodarcze o zobowiązaniu dłużnika, gdy są spełnione łącznie następujące warunki:
1) zobowiązanie zostało stwierdzone tytułem wykonawczym, tzn. sąd wydał wyrok i nadał mu klauzulę wykonalności
2) upłynęło co najmniej 14 dni od wysłania przez wierzyciela listem poleconym albo doręczenia dłużnikowi do rąk własnych, na adres do doręczeń wskazany przez dłużnika, a jeżeli dłużnik nie wskazał takiego adresu - na adres miejsca zamieszkania, siedziby lub miejsca wykonywania działalności gospodarczej, pisma, zawierającego ostrzeżenie o zamiarze przekazania danych do biura z podaniem firmy i adresu siedziby tego biura,
3) wierzyciel przekazał do biura informację określającą dane organu orzekającego, datę wydania i sygnaturę tytułu wykonawczego stwierdzającego to zobowiązanie.
Wpis do rejestru dłużników dokonuje się za pośrednictwem platformy elektronicznej udostępnianej przez biuro informacji gospodarczej w internecie. Dostępny jest tam panel który intuicyjnie prowadzi przez dokonywanie wpisów.
W przypadku częściowego lub całkowitego wykonania zobowiązania albo jego wygaśnięcia wierzyciel(spółdzielnia) jest obowiązany niezwłocznie, nie później niż w terminie 14 dni od dnia powzięcia tych informacji, wystąpić do biura, któremu przekazał dane o zobowiązaniu lub o posłużeniu się cudzym dokumentem, z żądaniem aktualizacji informacji gospodarczych, przekazując do biura aktualne dane(art. 29 ust. 1 pkt 1 u.u.i.g.).
Stan prawny: 2015-11-16