Osoba była funkcjonariuszem Biura Ochrony Rządu. Na dany dzień posiadała 1359 nieodebranych wypracowanych nadgodzin w służbie, za które nie otrzymała wynagrodzenia. Z dniem 1 lutego 2018 r. BOR uległo przekształceniu w Służbę Ochrony Państwa. Czy funkcjonariusz ma prawo do wynagrodzenia pieniężnego za nadgodziny? Podpowiedź w tym zakresie znajdziemy w orzecznictwie sądu i nauce prawa.

Źródło foto: www.pixabay.com

„Określenie, że czas pełnienia służby żołnierzy zawodowych i funkcjonariuszy służb mundurowych jest czasem określonym wymiarem zadań służbowych, z zachowaniem prawa do wypoczynku, miało oczywiście inne znaczenie od użytego w Kodeksie pracy określenia "system zadaniowego czasu pracy". Żołnierze zawodowi i funkcjonariusze służb mundurowych pozostają w publicznoprawnych stosunkach służby, a nie w stosunkach pracy. Przepisy Kodeksu pracy nie mają więc zastosowania w tych stosunkach. W stosunkach służby żołnierzy zawodowych i funkcjonariuszy służb mundurowych przede wszystkim jednak nie mogłaby być w ogóle zastosowana ze względu na istotę służby żołnierzy zawodowych i funkcjonariuszy służb mundurowych konstrukcja systemu zadaniowego czasu pracy, o jakim jest mowa w Kodeksie pracy. Określenie, że czas pełnienia służby przez żołnierzy zawodowych i funkcjonariuszy służb zmilitaryzowanych jest określony wymiarem ich zadań służbowych, znaczy i może znaczyć tylko to, że żołnierz zawodowy lub funkcjonariusz służby zmilitaryzowanej ma obowiązek pełnienia służby, gdy wystąpi taka potrzeba, również poza godzinami normalnego rozkładu czasu pełnienia służby bez prawa do dodatkowego wynagrodzenia z tego tytułu, ale z zapewnieniem prawa do wypoczynku, co jednak nie oznacza, że w każdym wypadku czas wolny przysługujący za służbę pełnioną poza rozkładem musi mieć wymiar równy wymiarowi czasu pełnieniu służby poza rozkładem. Początkowo ustawy regulujące stosunki służby żołnierzy zawodowych i funkcjonariuszy służb mundurowych stanowiły tylko, że czas pełnienia służby jest określony wymiarem zadań służbowych, a ustalanie rozkładów czasu pełnienia służby pozostawiały do uregulowania przez centralne organy administracji zarządzające poszczególnymi służbami” (Uchwała Sądu Najwyższego - Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych z dnia 8 kwietnia 2009 r., II PZP 2/09).

Jak wspomniano wcześniej, uposażenie funkcjonariusza BOR składa się z uposażenia zasadniczego oraz dodatków do uposażenia (art. 90 ust. 1 BORU). Ponadto funkcjonariuszowi przysługują także inne należności pieniężne wymienione w art. 90 ust. 2, tj.:

1) zasiłek na zagospodarowanie w związku z powołaniem do służby stałej,

2) nagrody roczne i zapomogi,

3) nagrody uznaniowe,

4) nagrody jubileuszowe,

5) należności za podróże służbowe,

6) należności w związku ze zwolnieniem ze służby,

7) należności pośmiertne,

8) należności w związku z otrzymaniem pierwszego lokalu.

Wskazany katalog ma charakter zamknięty. Jak wyjaśnił WSA w Warszawie na tle regulacji dotyczącej Straży Granicznej, funkcjonariusze tej formacji nie są pracownikami w rozumieniu przepisów prawa pracy. Z tego względu do ich sytuacji zawodowej nie znajdują zastosowania przepisy KP, w tym przepisy dotyczące czasu pracy i wynagrodzenia za godziny nadliczbowe. Nie ma więc przepisów prawa materialnego stanowiących podstawę dochodzenia przez funkcjonariuszy BOR roszczenia o ekwiwalent pieniężny z tytułu pełnienia służby w czasie wyznaczonym przez przełożonych, a przekraczającym czas wynikający z rozkładu służby. Jedynym takim ekwiwalentem jest czas wolny. Dla oceny zasadności roszczenia o ekwiwalent pieniężny nie ma znaczenia fakt, że skarżący nie wykorzystał tego czasu wolnego (zob. wyr. WSA w Warszawie z 19.10.2005 r., SA/Wa 1302/05, niepubl.) (Por. Stosunek służbowy w formacjach mundurowych, dr Wojciech Maciejko, dr hab. Przemysław Szustakiewicz, Warszawa 2016, dostęp: Legalis).

Dr Dariusz P. Kała

Potrzebujesz pomocy prawnej w zakresie nadgodzin w służbach mundurowych

Zadzwoń 695 - 424 - 678