Ustawy o służbach mundurowych takich jak np. Państwowa Straż Pożarna, Policja, Straż Graniczna, Służba Więzienna, Służba Ochrony Państwa (dawniej Biuro Ochrony Rządu) regulują kwestię uprawnień mieszkaniowych funkcjonariuszy tych służb. Uprawnienia te z reguły polegają na możliwości uzyskania w związku z pełnioną służbą lokalu mieszkalnego w odpowiednim stanie technicznym i sanitarnym i odpowiedniej normie zaludnienia. Uprawnieniem zastępczym pochodnym w przypadku nie otrzymania lokalu jest możliwość uzyskania świadczenia pieniężnego w postaci równoważnika za brak lokalu mieszkalnego.
źródło: www.stock.adobe.com
Tytułem przykładu strażakowi PSP mianowanemu na stałe przysługuje równoważnik pieniężny za brak lokalu mieszkalnego, jeżeli on sam lub członkowie jego rodziny, nie posiadają w miejscu pełnienia służby albo w miejscowości pobliskiej lokalu mieszkalnego lub domu na podstawie przysługującego im tytułu prawnego (art. 78 ust. 1 u. PSP).
Równoważnik za brak lokalu mieszkalnego jest chyba jednym z najczęściej wypłacanych i realizowanych świadczeń w służbach mundurowych. W tym zakresie bardzo często orzekają sądy administracyjne, gdzie wpływają skargi na decyzje komendantów odmawiających tego świadczenia lub nakazujących jego zwrot.
Przepisy w zakresie równoważnika za brak lokalu są nie do końca sprecyzowane i w niektórych miejscach są niejasne. To z kolei powoduje, że decyzje administracyjne w tym zakresie mogą charakteryzować się pewną rozbieżnością praktyki. Rozbieżność ta z kolei powoduje częste wnoszenie skarg do sądu, które to sądy doprecyzowują niejasne przepisy ustawowe. Przykładem takiego orzeczenia może być np. orzeczenie sądu administracyjnego: „Wobec niezdefiniowania pojęcia <<posiadanie>> na gruncie ustawy o Policji, należy je rozumieć w sposób ukształtowany ogólnymi przepisami prawa cywilnego, właściwego do określenia znaczenia instytucji prawnorzeczowych. W takim ujęciu posiadaniem jest również posiadanie zależne. Zgodnie z art. 336 Kodeksu cywilnego posiadaczem zależnym jest ten, kto włada rzeczą faktycznie nie jak właściciel, ale jako mający prawo, z którym łączy się określone władztwo nad cudzą rzeczą. Do tego rodzaju prawa zalicza się także użyczenie. Zajmowanie lokalu na podstawie użyczenia jest więc posiadaniem w rozumieniu art. 95 ust. 1 pkt 2 ustawy o Policji” (Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego siedziba w Gliwicach z dnia 29 stycznia 2019 r., III SA/Gl 1236/18).
Decyzje administracyjne w zakresie równoważnika wydawane są na podstawie nie tylko pragmatyk zawodowych, ale także kodeksu postepowania administracyjnego, jako ustawy regulującej procedury wydawania decyzji w służbach mundurowych. Zgodnie z tym kodeksem od decyzji w sprawie równoważnika za brak lokalu przysługuje odwołanie od decyzji do wyższej instancji, którą z reguły stanowi Komendant Wojewódzki danej służby mundurowej. W przypadku odrzucenia odwołania przez II instancję, funkcjonariuszowi przysługuje skarga do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, a później jeszcze skarga do Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie na ewentualnie niekorzystny wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego.
Czas na wniesienie odwołania od decyzji komendanta to 14 dni od dnia doręczenia decyzji, a samo wniesienie odwołania nie podlega konieczności zapłacenia opłaty skarbowej. Odwołanie takie może napisać i złożyć sam funkcjonariusz służb mundurowych bez udziału prawnika, adwokata czy radcy prawnego. Powodzenie takiego odwołania czy ewentualnie późniejszej skargi na prawomocną decyzję II instancji, zależy jednak w głównej mierze od znajomości prawa, a jeszcze bardziej od znajomości orzecznictwa sądowego, które nierzadko jest także rozbieżne i różnie ocenia podobne stany faktyczne.
Dr Dariusz P. Kała
Potrzebujesz wnieść odwołanie od decyzji odmownej w sprawie równoważnika - zadzwoń 695 424 678 lub prześlij dokumenty w sprawie: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.